Omgaan met hoogsensitiviteit (HSP)
Een beslissing nemen: hoe doe je dat?
Het leven zit vol met beslissingen. Van kleine beslissingen zoals wat je wilt eten vanavond, naar grotere beslissingen zoals of je wilt trouwen en kinderen wilt hebben. Over sommige beslissingen hoeven we haast niet na te denken, omdat we meteen weten wat we willen. Andere keuzes zijn moeilijker te maken, omdat er bijvoorbeeld teveel opties zijn, de gevolgen groot zijn of omdat geen enkele optie eigenlijk goed voelt. In dit artikel leg ik uit of je beter op basis van je ratio of je gevoel een beslissing kunt nemen en geef ik tips hoe je dit kunt aanpakken.
Slapeloze nachten..
Heb jij het wel eens meegemaakt dat je ergens voor moest kiezen, maar niet wist wat nou de beste beslissing voor jou zou zijn? Je zit dagen achter elkaar na te denken en te piekeren, voelt je onrustig en gestrest en hebt moeite met slapen. Hoe lang je ook nadenkt, er komt nog steeds geen antwoord. Je weegt alle voordelen en nadelen in je hoofd tegen elkaar af, maar raakt hier alleen maar nog meer vertwijfeld. Misschien ben je ook bang om de verkeerde beslissing te nemen. Stel dat je hier spijt van krijgt en je voor altijd belabberd zou voelen? Dat zou verschrikkelijk zijn! Je hoopt dat je op een dag wakker wordt met het antwoord, en dat je piekergedachten op slag zijn verdwenen. De uren en dagen vliegen voorbij, maar nog steeds weet je niet wat je wilt.
Waarom is een beslissing maken zo moeilijk?
Mensen verschillen in de mate waarin ze het moeilijk vinden om een beslissing te nemen. Er zijn mensen die overal over twijfelen, en er zijn mensen die bijna altijd direct weten wat ze willen. Grofweg kun je zeggen dat er twee soorten mensen bestaan. Satisficers maken een beslissing op basis van eisen. Wanneer aan deze eisen wordt voldaan zijn ze tevreden, en maken ze een keuze. Maximizers willen echter altijd de beste optie die er is. Hierdoor willen ze alle opties eerst overwegen voordat ze een beslissing nemen. En als ze eenmaal iets hebben gekozen, kunnen ze nog twijfelen of er geen betere optie was. Maximizers zijn dus veel meer tijd kwijt met piekeren dan satisficers.
Een beslissing maken op basis van ratio of gevoel?
De grootste vraag die veel mensen zich stellen is of ze het best een beslissing kunnen nemen op basis van hun ratio of hun gevoel. Het rationele deel wordt vaak als het meest logische deel gezien die alle feiten op een rijtje zet en stabiel blijft. Het gevoelige deel spreekt echter vanuit het hart en geeft vaak weer wat je het liefst wilt, of juist waar je bang voor bent. Wat is nu wijsheid? Het antwoord zal je misschien verbazen: beide! De beste beslissingen zijn genomen op basis van ratio EN gevoel. Hoe je dit kunt bereiken zal ik hieronder uitleggen.
Maak een lijst van alle mogelijke opties die je kunt bedenken (maar overdrijf niet)
Geef jezelf maximaal een kwartier de tijd om alle alternatieve opties in kaart te brengen. Dat kunnen er slechts twee zijn, maar ook vijftien. Het is makkelijker om een beslissing te maken wanneer je ergens uit kunt kiezen, dan dat je een vraag stelt waar je überhaupt nog geen antwoord op weet. Vraag je je bijvoorbeeld af welke baan het beste bij je past? Maak dan eerst een afspraak met een loopbaanadviseur om de opties in kaart te brengen voordat je een beslissing gaat nemen.
Streep alle mogelijkheden weg die afvallen
Teveel opties hebben kan ervoor zorgen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Meer mogelijkheden hebben is niet altijd beter. Streep dus eerst alle opties weg waarvan je weet dat dit toch niet realistisch is of opties die je niet wilt. Houdt maximaal 3 opties over die allen een reële kanshebber zijn.
Ratio: breng alle voordelen en nadelen in kaart
Een volgende stap is het inzetten van je ratio door alle voordelen en nadelen per optie in kaart te brengen. Schrijf dit puntsgewijs onder elkaar op, zodat je goed kunt overzien wat de kosten en baten zijn. Dit brengt meteen wat meer structuur aan in de gedachten die in je hoofd alle kanten op gaan. Je zult merken dat dit je minder gestrest maakt en duidelijkheid schept!
Gevoel: geef per punt aan hoe belangrijk je dit vindt
Per voordeel of nadeel ga je nu aangeven hoe belangrijk het voor jou aanvoelt. Hier komt je gevoel dus bij kijken! Het ene punt zal voor jou zwaarder meewegen in je keuze dan het andere punt. Het is daarom ook goed om hierbij stil te staan. Tel als laatste alle punten bij elkaar op, zodat je per hokje (voordelen en nadelen apart per keuze) een punten aantal krijgt. Je ziet dan direct wat voor jou het zwaarst weegt.
Kies de beste optie
Trek hierbij alle punten van de nadelen per keuze af van de nadelen. Per keuze heb je nu een min of plus getal staan. Een min getal betekent dat het geen goede opties is, een plus getal wel. Het gaat er dus om dat je de optie kiest die het hoogste plusgetal telt. Soms is de keuze vrij duidelijk (het verschil in punten is dan erg groot), op andere moment is het verschil kleiner.
Maak een actieplan
Een beslissing betekent nog niets als je er nog niet naar handelt. Er is dus werk aan de winkel! Maak voor jezelf een plan met actiepunten die je stap voor stap kunt uitvoeren. Probeer de verleiding te weerstaan om alsnog terug te komen op je beslissing. Vertrouw op je eigen oordeel en wees tevreden met wat je hebt gekozen.
Kom je er nog niet uit?
Heb je de bovenstaande tips uitgevoerd maar heb je nog steeds geen beslissing genomen en heb je hulp nodig? Pieker niet langer en maak een afspraak! Door het voeren van inzichtgevende gesprekken en met de juiste (schrijf)oefeningen heb je een grotere kans om tot een antwoord te komen. Klik op de knop hieronder om contact met mij op te nemen.
Vragen of direct aanmelden!
Over de auteur
Drs. Greetje Stomp is psycholoog en eigenaar van Psychologiepraktijk Healthy Minds (Utrecht). Haar streven is om mensen te inspireren en de leuke kanten van psychologie te laten zien door op een persoonlijke, positieve en praktische wijze een oplossing te bieden bij psychische problemen. Haar motto is: "Voor elk probleem bestaat een oplossing!".
Related posts
